Γλώσσα ΣΤ’: Ενότητα 15. Κινηματογράφος – θέατρο

ΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟΝ ΤΣΑΡΛΙ ΤΣΑΠΛΙΝ

Ο Σέρ  Σπένσερ Τσάπλιν ο νεότερος (Charles Spencer Chaplin Jr, 16 Απριλίου 1889 – 25 Δεκεμβρίου 1977), γνωστότερος με το υποκοριστικό Τσάρλι και, στην Ελλάδα κυρίως, με το προσωνύμιο “Σαρλό”, υπήρξε Άγγλος ηθοποιός και σκηνοθέτης, που μεγαλούργησε στις πρώτες δεκαετίες του Χόλιγουντ. Είναι χρονικά η πρώτη παγκόσμια αναγνωρίσιμη φιγούρα της κινηματογραφικής τέχνης, κυρίως μέσω του χαρακτήρα Σαρλό που ενσάρκωνε στις πρώτες ταινίες του. Ήταν ο μοναδικός καλλιτέχνης της εποχής του που τολμούσε να καυτηριάσει με σατυρικό τρόπο, τα κακώς κείμενα της κοινωνίας και συγκινούσε εκατομμύρια τηλεθεατών σε Ευρώπη και Αμερική. Η παγκόσμια καταξίωση ήρθε μέσα από τις μεγάλου μήκους ταινίες του, όπως”οι Μοντέρνοι Καιροί”, “Ο Μεγάλος Δικτάτωρ”, “Τα Φώτα της Πόλης”, “Ο κύριος Βερντού” και άλλες, που τον κατέταξαν ανάμεσα στους σημαντικότερους δημιουργούς της έβδομης τέχνης.

Η ταινία “Τhe Immigrant” ” Ο Μετανάστης” που γυρίστηκε το 1917

«Ο Μεγάλος δικτάτωρ» (1940) είναι η πρώτη ομιλούσα και ηχητική ταινία του Τσάπλιν, δεκατρία χρόνια μετά την εισαγωγή του ήχου στις ταινίες. Μια ανελέητη πολιτική σάτιρα για την άνοδο του Χίτλερ και του ναζισμού, όταν ακόμα ο δημιουργός δε γνώριζε την αληθινή διάσταση της ναζιστικής θηριωδίας

 

ΠΟΙΑ ΤΑΙΝΙΑ ΝΑ ΔΙΑΛΕΞΟΥΜΕ;

Κάνε μια παρουσίαση με την αγαπημένη σου ταινία. 

ΤΟ ΕΠΙΘΕΤΟ ΠΟΛΥΣ-ΠΟΛΛΗ-ΠΟΛΥ ΚΑΙ ΤΟ ΕΠΙΡΡΗΜΑ ΠΟΛΥ

Το επίθετο πολύς, πολλή, πολύ κλίνεται στα τρία γένη και έχει δύο λ σε όλα τα γένη στον πληθυντικό αριθμό και στο θηλυκό του ενικού αριθμού.

Για να ξεχωρίσεις πότε είναι επίθετο και πότε επίρρημα, να θυμάσαι ότι:
  • Όταν το πολύ βρίσκεται μπροστά από ουσιαστικό, είναι επίθετο
Π. χ. Έκανε πολύ θόρυβο
  • Όταν βρίσκεται μπροστά από επίρρημα ή από επίθετο, είναι επίρρημα και σχηματίζει μαζί με το επίθετο ή το επίρρημα τον υπερθετικό βαθμό τους
Π. χ. Η έκθεση ήταν πολύ καλή
 
  • Επίσης επίρρημα είναι και όταν συνοδεύει ρήμα
 
Π. χ. Μου αρέσει πολύ το φαγητό και έφαγα πάρα πολύ

ΤΟ ΚΑΝΑΡΙΝΙ ΠΟΔΗΛΑΤΟ

 ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΥΛΛΑΒΙΣΜΟΥ

1.  Ένα φωνήεν μπορεί να αποτελέσει μόνο του  συλλαβή σε μια λέξη. Π.χ. α-έ-ρας.   2.  Τα δίψηφα φωνήεντα, οι δίφθογγοι, οι καταχρηστικοί δίφθογγοι και οι συνδυασμοί (αυ, ευ), κατά το συλλαβισμό λογαριάζονται σαν ένα φωνήεν. Π.χ. αί-μα, νε-ράι-δα, ά-πια-στος, ναύ-της. 3.  Δύο σύμφωνα ανάμεσα σε δύο φωνήεντα συλλαβίζονται με το δεύτερο φωνήεν, αν αρχίζει απ’ αυτά τα σύμφωνα ελληνική λέξη. Π.χ. βι-βλί-ο (βλέπω) τε-τρά-δι-ο (τραπέζι). Αλλιώς, χωρίζονται και το πρώτο σύμφωνο πάει με το προηγούμενο φωνήεν, ενώ το δεύτερο με το ακόλουθο: Π.χ. πόρ-τα, βαθ-μός, δάφ-νη. 4.  Τρία ή περισσότερα σύμφωνα συλλαβίζονται με τον ίδιο τρόπο σαν να ήταν δύο σύμφωνα. Δηλ. ή συλλαβίζονται όλα μαζί, αν από τα δύο πρώτα σύμφωνα αρχίζει λέξη ελληνική, Π.χ. ε-χθρός (χθες), αι-σχρός (σχήμα), ά-στρο (στρώνω). ή χωρίζονται’ και το πρώτο σύμφωνο πάει με το προηγούμενο φωνήεν, ενώ τα άλλα με το ακόλουθο φωνήεν. Π.χ. άν-θρω-πος, εκ-στρα-τεί-α. Στην περίπτωση αυτή δεν εξετάζουμε πλέον αν από τα υπόλοιπα δύο σύμφωνα αρχίζει λέξη ελληνική. Συλλαβίζονται μαζί υποχρεωτικά.   5.  Τα όμοια σύμφωνα χωρίζονται, γιατί δεν αρχίζει λέξη ελληνική από δυο όμοια σύμφωνα: Π.χ. άλ-λος, θάρ-ρος, φεγ-γά-ρι.   6.   Τα δίψηφα σύμφωνα (γκ, μπ, ντ, τσ, τζ) δε χωρίζονται:

Π.χ. α-γκί-στρι, α-μπέ-λι, πέ-ντε, κα-τσα-ρά, τζι-τζι-φιά.

ΜΙΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΔΑΣΟΣ

Ενημερωτικά κείμενα για μια παράσταση

( ανακοίνωση, αφίσα, πρόσκληση, πρόγραμμα )

Ενημερωτικά κείμενα, είναι τα κείμενα που μας ενημερώνουν και μας κάνουν γνωστό ένα ζήτημα, ένα γεγονός, μια εκδήλωση. Στα ενημερωτικά κείμενα περιλαμβάνονται: i. Η ανακοίνωση, σύντομο κείμενο με το οποίο γίνεται επίσημα γνωστό στο κοινό η διοργάνωση μιας παράστασης. ii. Η αφίσα, γραπτό μήνυμα που συνοδεύεται από εικόνες και χρησιμοποιείται για διαφημιστικούς λόγους. iii. Η πρόσκληση, σύντομο κείμενο με το οποίο προσκαλείται κάποιος να παρακολουθήσει μια παράσταση. iv. Το πρόγραμμα, ειδικό κείμενο στο οποίο περιέχονται όλες οι πληροφορίες που αφορούν την παράσταση και ενημερώνουν τον αναγνώστη με λεπτομέρειες για ό,τι πρόκειται να παρακολουθήσει.   Στα ενημερωτικά κείμενα, πρέπει να αναφέρουμε: i. Τίτλο ii. Συγγραφέα iii. Ποιος είναι ο διοργανωτής της παράστασης iv. Πού και πότε πρόκειται να παρουσιαστεί η παράσταση v. Ποιοι είναι οι συντελεστές   Στο κείμενο του προγράμματος, εκτός από τα παραπάνω, αναφέρουμε επίσης: i. Την υπόθεση του έργου περιληπτικά ii. Τα βιογραφικά του συγγραφέα του έργου iii. Γνώμες και σχόλια για το έργο

iv. Ευχαριστίες σε όσους πρόσφεραν τη βοήθεια τους για την πραγματοποίηση της παράστασης.

Χρονικοί προσδιορισμοί

Για να δείξουμε πότε γίνεται κάτι ή πόσο διαρκεί μια ενέργεια, χρησιμοποιούμε τους χρονικούς προσδιορισμούς, που μπορεί να είναι: i. Χρονικά επιρρήματα που φανερώνουν χρόνο και απαντούν στης ερώτηση πότε; Ύστερα, έπειτα, μετά, κατόπιν, συχνά, πέρσι, συχνά κά. ii. Φράσεις με προθέσεις ( μικρές άκλιτες λέξεις με, σε, για, παρά, κατά, αντί, από κά ). π.χ.  Το ξέρει από νωρίς iii. Χρονικές προτάσεις, εξαρτημένες προτάσεις που προσδιορίζουν χρονικά μια άλλη πρόταση και οι οποίες εισάγονται με τους συνδέσμους όταν, αφού, μόλις, ώσπου, πριν, προτού, όποτε, καθώς, ενώ κά. π.χ. Όταν έμαθε τα νέα, έβαλε τα κλάματα.

ΜΕΤΑΦΟΡΑ – ΠΑΡΟΜΟΙΩΣΗ
Μεταφορά είναι το σχήμα λόγου όπου οι λέξεις που χρησιμοποιούνται χάνουν την πραγματική σημασία τους και αποκτούν μια άλλη έννοια.
Π. χ. χρυσή καρδιά
 
Παρομοίωση είναι το σχήμα λόγου που θέλοντας να τονίσουμε μια ιδιότητα ενός ουσιαστικού, το παρομοιάζουμε με ένα άλλο που έχει αυτή την ιδιότητα σε μεγαλύτερο βαθμό. Συνήθως χρησιμοποιούμε το σαν και ως.
Π. χ. Από την ντροπή της έγινε κόκκινη σαν παπαρούνα

 Συνώνυμα  λέγονται οι λέξεις που η σημασία τους είναι παραπλήσια, παρόμοια. Αντώνυμα  λέγονται οι λέξεις που έχουν εντελώς αντίθετη σημασία.

ΑΝΕΒΑΖΟΥΜΕ ΤΗ ΔΙΚΗ ΜΑΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

1. ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Είναι ένα σύντομο κείμενο που γνωστοποιεί 
με επισημότητα μια εκδήλωση αναφέροντας 
τον τόπο,
τον χρόνο
τον διοργανωτή και
το θέμα της εκδήλωσης.
2.ΑΦΙΣΑ  Είναι ένα κείμενο με τις ίδιες πληροφορίες που έχει και η ανακοίνωση αλλά  είναι γραμμένο σε χαρτί μεγάλων διαστάσεων,  συνοδεύεται από εικόνες ή φωτογραφίες  κι επικολλάται σε τοίχους ή διαφημιστικά ταμπλό.
3. Πρόσκληση Είναι ένα σύντομο κείμενο με το οποίο προσκαλούμε κάποιον ή κάποιους σε ένα γεγονός, μια εκδήλωση, μια γιορτή κ.λπ. αναφέροντας  τον λόγο τον τόπο, τον χρόνο της εκδήλωσης, καθώς και το όνομα του αποστολέα και του παραλήπτη.
4. Πρόγραμμα Είναι ένα ειδικό έντυπο στο οποίο περιλαμβάνονται όλες οι βασικές πληροφορίες που αφορούν την εκδήλωση που πρόκειται να παρακολουθήσουμε(π.χ.ο τίτλος, ο συγγραφέας και το θέμα του έργου, οι συντελεστές της παράστασης). Είναι πιο αναλυτικό από τα υπόλοιπα ενημερωτικά κείμενα και γι΄αυτό μπορεί να περιέχει  μια περίληψη της υπόθεσης του έργου φωτογραφίες από την παράσταση και  λίγα λόγια για τη ζωή και το έργο του συγγραφέα.